Obrzeża betonowe nazywane potocznie krawężnikami to jeden z ważniejszych elementów wszystkich ścieżek, podjazdów i chodników wyłożonych z kostki brukowej. Ich prawidłowy montaż zagwarantuje nam trwałość nawierzchni i zabezpieczy kostkę przed rozsuwaniem się. Czemu jeszcze służą obrzeża, kiedy je zamontować i jak dobrze to zrobić.

Obrzeża betonowe – do czego służą i kiedy je stosować?

Obrzeża betonowe są podstawowym elementem oporowym i służą oddzielaniu podwyższonych powierzchni komunikacyjnych. Ich zadaniem jest również umacnianie krawędzi wykonanej nawierzchni. Dzięki obrzeżom ułożone kostka, bruk czy płyty betonowe nie rozsuwają się pod wpływem obciążenia. Betonowe elementy służą także do rozdzielania stref o różnym przeznaczeniu, np. ścieżki, po której chodzimy od trawnika. Kiedy projektujemy, a później tworzymy ciągi komunikacyjne, obrzeża potraktujmy priorytetowo i od nich zacznijmy całą pracę projektową. Zanim położymy pierwszą kostkę brukową czy płytę betonową, najpierw zajmijmy się zamocowaniem elementów brzegowych. Kiedy obramujemy już z każdej strony powierzchnię, którą tworzymy, możemy zabrać się za ostateczny etap naszego nowego chodnika, czyli za układanie płytek brukowych. Oporniki (w tym przypadku obrzeża) będą wyznaczały nam pole, gdzie położymy kostkę. Zanim jednak wbudujemy obrzeża, ułóżmy na sucho jeden rząd kostki. Dzięki temu wyznaczymy dokładną szerokość ścieżki, podjazdu czy drogi dojazdowej i unikniemy niepotrzebnego docinania płytek.

Obrzeża betonowe wykorzystuje się głównie w aranżacjach ogrodowych. Dzięki temu, że materiał jest odporny na działanie nawet niesprzyjających warunków pogodowych, obrzeża wykonane z betonu skutecznie umacniają nawierzchnie. Betonowe obrzeża stosuje się również do wykańczania schodów i tarasów.

Obrzeża betonowe – jak je prawidłowo montować?

Mocowanie obrzeży, tak jak i układanie kostki brukowej najlepiej zlecić specjalistycznej firmie brukarskiej. Jeśli jednak chcemy samodzielnie podjąć się wytyczenia ścieżek i ułożenia na nich nawierzchni, odpowiednio przygotujmy podłoże. Dzięki temu na naszych ogrodowych alejkach nie będą tworzyły się kałuże, kostka nie będzie się rozsuwać, a przydomowe ścieżki będą trwałe i odporne na każdą pogodę.

fot. Semmelrock Stein+Design

Kiedy wytyczymy już ścieżki, czas na korytowanie. W miejscu przyszłej alejki wykonujemy zagłębienia w gruncie. Jeśli teren okaże się podmokły, musimy go jeszcze odwodnić, zanim zaczniemy przygotowanie podbudowy. Na gotowym już podłożu jako pierwszy element naszej ogrodowej nawierzchni montujemy obrzeża.

Zanim jednak betonowe oporniki wytyczą obszar naszych alejek, podjazdu czy tarasu, musimy przygotować pod nie fundament. Najpierw jednak robimy wykop o takiej szerokości, jakiej ma być fundament, dodając po 10 cm z każdej strony. W przypadku obrzeży wyznaczających granicę pomiędzy kostką a trawnikiem i wszędzie tam, gdzie krawężniki nie będą narażone na duże obciążenia (a tak będzie w większości miejsc w naszym ogrodzie) wykonujemy wylewkę z chudego betonu. Tzw. chudziak w zupełności wystarczy, żeby stabilnie zamontować obrzeża. Pomiędzy poszczególnymi elementami krawężnika zachowujemy 3-5 mm fugę niewypełnioną żadnym spoiwem. Ułożone obrzeża będą „pracować” pod wpływem naprężeń termicznych oraz osiadania gruntu. Jeśli zapełnimy przestrzenie fugą, na krawężnikach mogą pojawić się pęknięcia i uszczerbki.

Obrzeża i krawężniki – co wybrać do naszego ogrodu?

Żeby poszczególne elementy naszego tarasu, podjazdu czy alejki nie rozjeżdżały się na boki, potrzebujemy dla nich odpowiedniego wykończenia. To, czy wybierzemy krawężnik czy obrzeże betonowe, zależy od przeznaczenia nawierzchni. W przypadku ciągów jezdnych, które są zazwyczaj mocno eksploatowane, potrzebujemy krawężnika osadzonego na ławie betonowej. Ogrodowe alejki, tarasy czy schody możemy natomiast wykończyć dowolnym obrzeżem. Do wyboru mamy nie tylko obrzeża betonowe, ale również kamienne czy te wykonane z tworzyw sztucznych, również z surowców wtórnych. Przy kostce brukowej przeznaczonej do ruchu pieszych oraz ruchu kołowego pojazdów poniżej 3,5 t (grubość kostki 6 cm) montujemy obrzeża lekkie również 6-centymetrowe. Jeśli po nawierzchni będą poruszać się cięższe samochody, a kostka lub płyty chodnikowe mają grubość 8 -10 cm, zastosujmy obrzeża przynajmniej 8-centymetrowe.

Jeśli obrzeże służy do oddzielenia stref aranżacyjnych, możemy osadzić je na równi z poziomem podłoża. Nie zrobimy tego w przypadku krawężnika, który zawsze musi chociaż trochę wystawać ponad powierzchnię gruntu.

Palisady i gazony – jak inaczej wykończyć nawierzchnię?

Obrzeża betonowe to nie jedyny sposób na ustabilizowanie powierzchni z kostki brukowej czy betonowych płyt. Jeśli w naszym ogrodzie zechcemy połączyć różne poziomy terenu lub zabezpieczyć skarpę, wykorzystajmy do tego celu palisady lub gazony. Palisady jako elementy obrzegowania doskonale nadają się wszędzie tam, gdzie nawierzchnia jest nieregularna i na różnym poziomie. Palisady sprawdzą się więc np. na krętych ścieżkach ułożonych po łuku (nie będziemy musieli docinać elementów). Możemy wykończyć nimi również schody czy taras.

Gazony to duże kamienne lub betonowe donice bez dna, które stosuje się do umacniania spadzistego terenu (np. sztucznie usypanych pagórków) oraz oddzielania stref aranżacyjnych. Gazony wypełnia się roślinnością, tak żeby oprócz funkcji stabilizacyjnej pełniły też rolę dekoracyjną.

Zanim rozpoczniemy układanie nawierzchni z kostki brukowej, zdecydujmy, jakie obrzeża zastosujemy do wzmocnienia układanych płytek. Możemy wybrać wygodne w montażu obrzeża betonowe, ułożyć obramowanie z kostki lub postawić palisady albo gazony.

Źródła:

• http://ladnydom.pl/budowa/56,106602,20210043,palisada-element-o-roznych-funkcjach.html
• http://b500.pl/artykuly/obrzeza-krawezniki-ktore-wybrac.html
• https://kb.pl/porady/krawezniki-betonowe-i-obrzeza-betonowe-na-twoim-podjezdzie-ceny-rodzaje-porady/#
• https://mojafirma.infor.pl/nieruchomosci/budowa/nawierzchnie/694978,2,Obrzeza-krawezniki-prawidlowy-montaz-Poradnik.html
• http://polbruk.com.ua/pdf/poradnik_brukarski_2015.pdf

Galeria - budoskop.pl Porady | Obrzeża betonowe - czemu służą, kiedy je montować i jak prawidłowo to zrobić?